28 чэрвеня 1941 года, на шосты дзень вайны, па загаду В. З. Каржа група партызан пад камандаваннем Рыгора Карасёва зрабіла засаду каля вёскі Пасенічы па дарозе Пінск – Лагішын. У засаду трапілі тры лёгкія нямецкія танкі – разведка 293-й пяхотнай дывізіі вермахта. Гранатамі і вінтовачным агнём першая машына была знішчана разам з экіпажам, а трэцяя павярнула назад. У другім танку ўдалося ўзяць у палон двух гітлераўцаў, якіх адправілі ў ваенную камендатуру ў Пінск. З танка знялі кулямёт і радыёстанцыю, а затым падпалілі. Сярод удзельнiкаў бою: Эдуард Балеслававіч Нордман, Іван Іванавіч Чуклай i iнш. Гэты бой лічыцца першым у гісторыі партызанскага руху Вялікай Айчыннай вайны. У 1986 годзе тут ўстаноўлены памятны знак.
Другі бой атрада Камарова прайшоў 4 ліпеня 1941 года ў раёне вёскі Галева. Партызаны агнём з вінтовак сустрэлі кавалерыйскі эскадрон, знішчылі каля 20-ці захопнікаў. У першых чыслах жніўня па дарозе Жыткавічы – Ленін ля вёскі Крапіўнае група партызан пад камандаваннем В. З. Каржа абстраляла нямецкую аўтамашыну і два матацыклы, былі забіты 15 афіцэраў і салдат.
Напярэдадні лістапада 1941 года атрад Камарова аб’яднаўся са Старобінскім атрадам. Восенню 1941 года сумесна з партызанамі Палесся і Міншчыны атрад здейсніў рэйд па раёнах Палескай і Мінскай абласцей. З 26 снежня 1941 года па красавік 1942 года дзейнічаў у Мінскай вобласці, затым – у Жыткавіцкім раёне Палескай і Ленінскім Пінскай абласцей самастойна. У лістападзе 1942 года асобным атрадам уключаны ў склад партызанскага злучэння Пінскай вобласці. Расфарміраваны ў сакавіку 1943 года ў сувязі са стварэннем партызанскай брыгады імя С. М. Будзёнага. З асабістага саставу атрада створаны новыя атрады імя К. Я. Варашылава і імя Г. І. Катоўскага.
За час вайны партызаны Піншчыны знічтожылі больш за 26 тысяч фашыстаў, узялі ў палон 199 варожых афіцэраў і салдат, падарвалі 464 эшалоны, знішчылі 86 танкаў і бронемашын, 770 аўтамашын, узарвалі 279 мастоў, разграмілі 32 нямецкія гарнізоны.
Васілій Захаравіч Корж – камандзір атрада з чэрвеня 1941-га па сакавiк 1943 года, з лістапада 1942 года – камандзір Пінскага партызанскага злучэння. 16 верасня 1943 года яму прысвоена званне генерала-маёра. 15 жніўня 1944 года В. З. Каржу прысвоена ганаровае званне Героя Савецкага Саюза. Камісарамі атрада Камарова былі: Мікіта Іванавіч Бандаравец (чэрвень 1942 – верасень 1942, загінуў), Васілій Цімафеевіч Меркуль (кастрычнік 1942 – сакавік 1943). Начальнікі штаба: Павел Пятровіч Тамілаў (жнівень 1942 – верасень 1942), Мікалай Максімавіч Баранаў (студзень 1943 – сакавік 1943).
Імя В. З. Каржа носіць адна з вуліц Пінска, а таксама з 1973 года – СШ № 13 (цяпер гімназія № 3), у якой з 1976 года дзейнічае музей баявой славы. У горадзе і раёне таксама ўшанаваны імёны Э. Б. Нордмана, І. І. Чуклая, В. З. Харужай і інш. патрыётаў. У чэрвені 2002 года ў Пінску адкрыты мемарыял «Партызанам Палесся». У маі 2016 года ў Музеі Беларускага Палесся (Пінск) адкрыта выстава «75-годдзю першага партызанскага бою прысвячаецца…».
Матэрыял падрыхтаваны ў 2016 г. Пінскай цэнтральнай гарадской бібліятэкай. Т. К. Баговіч, гал. бібліятэкар аддзела абслугоўвання і інфармацыі, А. Н. Гарачова, гал. бібліёграф аддзела абслугоўвання і інфармацыі
-
Место создания партизанского отряда В. З. Коржа : [Пинск, ул. Заслонова, 8] / А. И. Дулебо // Свод памятников истории и культуры Белоруссии. Брестская область. Минск, 1990. С. 322–323.
-
Пінскае партызанскае злучэнне // Беларусь у Вялікай Айчыннай вайне, 1941–1945 : энцыклапедыя. Мінск, 1990. С. 495.
-
Партызанская брыгада імя С. М. Будзённага : [у т. л. пра атрад Камарова (В. З. Каржа)] // Беларусь у Вялікай Айчыннай вайне, 1941–1945 : энцыклапедыя. Мінск, 1990. С. 426.
-
Место первого боя Пинского партизанского отряда : [д. Посеничи] / А. И. Дулебо // Свод памятников истории и культуры Белоруссии. Брестская область. Минск, 1990. С. 347.
-
Место боя партизан : [д. Галево] / А. И. Дулебо // Свод памятников истории и культуры Белоруссии. Брестская область. Минск, 1990. С. 330.
-
Корж Василь Захаравич // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі : у 6 т. Мінск, 1997. Т. 4. С. 237.
-
Корж Васіль Захаравіч // Беларусь у Вялікай Айчыннай вайне, 1941–1945 : энцыклапедыя. Мінск, 1990. С. 271–272.
-
Нордман Эдуард Балеслававіч // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі : у 6 т. Мінск, 1999. Т. 5. С. 335–336.
-
Чуклай Іван Іванавіч // // Беларусь у Вялікай Айчыннай вайне, 1941–1945 : энцыклапедыя. Мінск, 1990. С. 629.
-
З дакладной запіскі былога сакратара Пінскага абкома КП(б)Б С. М. Улазава : у першыя дні вайны // Памяць : гіст.-дакум. хроніка Пінскага раёна. Мінск : БЕЛТА, 2003. С. 220–222.
-
Отряд «Комарова» : Пінскія фарміраванні, якія дзейнічалі на тэрыторыі Пінскага раёна // Памяць : гіст.-дакум. хроніка Пінскага раёна. Мінск : БЕЛТА, 2003. С. 251.
-
Корж Васіль Захаравіч : партызанскія камандзіры ; Словапра камандзіра : з успамінаў Э. Б. Нордмана, аднаго з першых партызан атрада В. З. Каржа, генерала дзяржбяспекі ў адстаўцы ; З дзённікаВ. З. Каржа, былога камандзіра Пінскага партызанскага атрада : 1941–1943 гг. // Памяць : гіст.-дакум. хроніка Пінскага раёна. Мінск : БЕЛТА, 2003. С. 258–262.
-
З успамінаў Героя Савецкага Саюза В. З. Каржа, былога камандзіра Пінскага партызанскага злучэння // Памяць : гіст.-дакум. хроніка Пінскага раёна. Мінск : БЕЛТА, 2003. С. 272–274.
-
Варанкова, І. Ю. Пінск у першыя дні Вялікай Айчыннай вайны (22 чэрвеня – 4 ліпеня 1941 г.) / Варанкова І. Ю., Літвін А. М., Яленская І. Э. // Гісторыя Пінска. Ад старажытнасці да сучаснасці : да 915-й гадавіны з першага летапіснага ўпамінання / Нацыянальная акадэмія навук Беларусі. Інстытут гісторыі ; А. М. Літвін [і інш.]. Мінск : Вышэйшая школа, 2012. Раздзел 8.2. С. 467–477.
-
Смирнов, Н. И. Генерал Корж. Неизвестные страницы... / Николай Иванович Смирнов. – Минск : Звязда, 2014. – 685, [1] с., [16] л. ил.
-
Цуба, М. В. В. З. Корж : невядомыя і малавядомыя старонкі жыцця / Міхаіл Віктарвіч Цуба. – Пінск : Паляшук, 2010. – 85, [2] с. : iл.
-
Смирнов, Н. И. Секретный узел : тайная война в Беларуси (1939–1944) / Николай Иванович Смирнов. – Минск : Лiтаратура i Мастацтва, 2010. – 247 с.
-
Из пламени военных лет... : [Пинский р-н в годы Великой Отечественной войны, 1941–1944 гг.] : к 60-летию Великой Победы / редкол.: Ф. П. Корольчук и др. – Пинск : Пинская региональная типография, 2004. – 17 с. : ил.
-
Антонович, С. В. Партизан первого дня // Антонович, С. В. Ушедшие в бессмертие : документальные очерки / Антонович Славомир. Минск, 2010. C. 320–329.
-
Казаченок, В. Е. Партизанское соединение Пинской области / В. Е. Казаченок // Высшее партизанское командование Белоруссии. 1941–1944 : справочник. Минск, 2009. С. 240–249.
-
Смирнов, Н. И. Василий Мудрый / Николай Иванович Смирнов. – Минск : Беларусь, 2009. – 335 с., [14] л. ил. – (Имя).
-
Нордман, Э. Б. Не стреляйте в партизан... : [история партизанского отряда В. З. Коржа, 1941–1944 гг.] / Эдуард Болеславович Нордман. – Минск : Беларусь, 2007. – 200 с. : ил.
-
Крынко, К. В. Партизанское движение на Пинщине в годы Великой Отечественной войны / К. В. Крынко // Исследования молодых учёных Пинщины : Материалы ІІ научно-практической конференции, посвящённой 68-летию Победы в Великой Отечественной войне. Пинск, 14 мая 2005 года. Пинск, 2005. С. 13–16.
-
Литвинчук, В. А. Там, за Днепро-Бугом : [докум. книга о мужестве и героизме партизанских отрядов Пинского и Брестского соединений в годы Великой Отечественной войны] / Василий Андрианович Литвинчук. – Брест : Брестская типография, 2005. – 479 с.
-
Корж, Е. С. Вся жизнь – Отчизне / Екатерина Спиридоновна Корж. – Минск : Беларусь, 1984. – 239 с. : ил.
-
Милевская, Н. 75 лет назад : [о митинге-реквиеме у памятника на месте первого боя партизан с фашистами] / Наталья Милевская // Полесская правда. Пинск, 2016. 2 июля. С. 4.
-
Быченя, В. Правдоруб Корж : его партизанский отряд уже через неделю после начала Великой Отечественной схлестнулся с врагом / Владимир Быченя // Народная газета. 2015. 27 лістапада (№ 47). С. 23.
-
Нікалаеў, М. Фронт за лініяй фронту : [аб Пінскім партызанскім злучэнні, камандзір В. З. Корж] / М. Нікалаеў // Беларусь. 2015. № 5. С. 24–25.
-
Ильенков, В. Оставались... сражаться / Вячеслав Ильенков // Пінскі веснік. 2011. № 49. С. 1–2; № 50. С. 2; № 52. С. 2.
-
К 70-летию первого партизанского боя // Інфармацыйны бюлетэнь Пінскага гарвыканкама. 2011. № 14. С. 13–15.
-
Рисник, С. Первый партизанский бой / С. Рисник // Рэспублiка. 2009. 9 красавiка. С. 6.
-
Юрьев, В. Первый партизанский бой / В. Юрьев // Белорусская военная газета. 2009. 28 марта. С. 3.
-
Смирнов, Н. Партизан первого часа : [о Герое Советского Союза В. З. Корже] / Николай Смирнов // Советская Белоруссия. 2009. 2 апреля (№ 61). С. 10.
-
Смирнов, Н. Василий Корж: уроки правды / Н. Смирнов // Белорусская военная газета. 2009. 18 апреля. С. 7.
-
Юрьев, В. Первый партизанский бой / В. Юрьев // Белорусская военная газета. 2009. 28 марта. С. 3.
-
Смирнов, Н. Уроки Василия Коржа / Н. Смирнов // Нёман. 2009. № 2. С. 109–125.
-
13 студзеня – 110 год з дня нараджэння В. З. Каржа (1899–1967), ваеннага дзеяча, генерал-маёра, аднаго з арганізатараў і кіраўнікоў партызанскага руху на Беларусі ў Вяликую Айчынную вайну, Героя Савецкага Саюза// Новыя кнiгi. 2008. № 10. С. 19–21.(Дадатак).
-
Литов, А. Партизанская легенда : [о Герое Советского Союза В. З. Корже] / А. Литов // Народная газета. 2008. 5 ліпеня. С. 8.
-
Винник, В. Партизаны, партизаны, белорусские сыны... : [о Герое Советского Союза В. З. Корже] / В. Винник // Советская Белоруссия. 2007. 30 июня. С. 7.
-
Шапиро, С. Генералу полей и пущ посвящается : [о торжественном собрании, посвящённом 100-летию со дня рождения Героя Советского Союза В. З. Коржа] / С. Шапиро // Полесская правда. Пинск, 1999. 9 января.
-
Корж, В. З. Моя борьба и труд : Записки. Воспоминания. Документы / В. З. Корж ; вступ. слово и публ. З. Корж, Е. Барановского, В. Селеменёва // Нёман. 1998. № 2. С. 177–228.
-
Ермаловіч, В. З архіваў партызанскага руху / Віктар Ермаловіч // Беларускі гістарычны часопіс. 1994. № 2. С. 13–19.
-
Корж, В. З. Начало / В. З. Корж ; литературная обработка П. Огуя // Нёман. 1982. № 3. 143–163.