Сваю адукацыю Янка Хвораст набываў спачатку ў польскай гімназіі. У 1926 годзе паступіў у Віленскую беларускую гімназію, якая давала грунтоўныя веды, дапамагала моладзі ў вызначэнні далейшага жыццёвага шляху. Акрамя вучэбных заняткаў Янка Хвораст з цікавасцю наведваў гімназійныя гурткі, удзельнічаў у тэатральных пастаноўках, спяваў у хоры, якім кіраваў Р. Р. Шырма, але юнака ўсё больш вабіла мастацтва танца. Захапленне танцамі, жаданне зразумець азы харэаграфіі, вывучыць яе законы прывяло ў прыватную балетную школу, дзе ён займаўся ўвесь вольны ад вучобы час. З 1928 года быў салістам танцавальнай групы хору Славянскай песні Віленскай беларускай гімназіі.

Па заканчэнні гімназіі І. М. Хвораст у 1929 годзе паступіў на філалагічны факультэт Віленскага ўніверсітэта імя Стэфана Баторыя. Ва ўніверсітэце, як і ў гімназіі, арганізаваў і кіраваў студэнцкім танцавальным гуртком. У 1935 годзе, атрымаўшы дыплом магістра філасофіі, на працягу амаль трох гадоў ніяк не мог уладкавацца на працу. Толькі ў 1938 годзе пашчасціла атрымаць месца настаўніка польскай і лацінскай моў, а таксама настаўніка псіхалогіі і логікі ў Вілейскай гімназіі.

Пасля ўз’яднання Заходняй Беларусі з БССР па даручэнні беларускага ўрада Р. Р. Шырма ў Беластоку стварыў Беларускі ансамбль песні і танца. Арганізацыя танцавальнай групы ансамбля была даручана І. М. Хворасту, які адначасова стаў яе салістам і балетмайстрам. У Вялікую Айчынную вайну І. М. Хвораст быў удзельнікам франтавых канцэртных брыгад. У канцы 1943 года ансамбль вярнуўся ў Беларусь, у вызваленую ад ворага Навабеліцу. Іван Маркавіч у складзе ансамбля і як саліст выступаў на заводах і фабрыках, у ваенных шпіталях, на перадавой і ў партызанскіх атрадах.

Балетмайстар І. М. Хвораст сістэматычна пашыраў рэпертуар ансамбля, прыдумваючы ўсё новыя і новыя пастаноўкі танцаў, з энтузіязмам займаўся падборам новых маладых кадраў, адточваў сваю ўласную танцавальную тэхніку і клапаціўся пра прафесіянальны ўзровень сваіх калег. У выніку 10-гадовай працы ў гэтым калектыве Іван Маркавіч распрацаваў і паставіў звыш 60 танцаў, танцавальных кампазіцый, мініяцюр. У 1951 годзе танцавальная група ансамбля спыніла сваё існаванне.

У 1953 годзе І. М. Хвораста запрасілі ў якасці саліста балета ў Беларускую дзяржаўную філармонію, дзе да 1960 года ён уваходзіў у склад балетнай групы эстраднага ансамбля.

Па заканчэнні сцэнічнай кар’еры І. М. Хвораст больш увагі змог удзяліць педагагічнай і шэфскай дзейнасці. Некаторы час працаваў выкладчыкам у Мінскім харэаграфічным вучылішчы, кансультантам Рэспубліканскага Дома народнай творчасці, аказваў значную дапамогу самадзейным калектывам: народнаму ансамблю песні і танца імя Агінскага (Смаргонь), народнаму ансамблю песні і танца «Свіцязь» (Навагрудак), «Маладосць» (Ваўкавыск), «Лянок» (Дзятлава), «Лідчанка» (Ліда) і інш. За значны ўклад у развіццё беларускага танцавальнага мастацтва быў узнагароджаны медалямі, Ганаровымі граматамі Вярхоўнага Савета БССР, а ў 1977 годзе яму было прысвоена званне заслужанага работніка культуры Беларускай ССР.

І. М. Хвораст быў нястомным збіральнікам беларускага танцавальнага фальклору. Ён запісаў і паставіў дзясяткі народных танцаў, якія часткова ўвайшлі ў зборнікі «Беларускія танцы» (1974, 1977), «Танцы Янкі Хвораста» (1991). Стварыў шэраг сцэнічных варыянтаў многіх традыцыйных беларускіх танцаў: «Таўкачыкі», «Мікіта», «Падушачка», «Козачка», карагодаў: «Пойдзем, пойдзем лугам», «Дзявочы», «Лірычны», «Вішанька» і інш.

І. М. Хвораст пайшоў з жыцця 1 ліпеня 1983 года. Асабісты архіў майстра захоўваецца ў аддзеле рэдкіх кніг і рукапісаў Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Я. Коласа НАН Беларусі пад № 27 і складаецца з 357 аддзінак захавання.

Матэрыял падрыхтаваны ў 2017 г. Пружанскай цэнтральнай раённай бібліятэкай імя М. Засіма. Казлоўская Надзея Анатольеўна,

гал. бібліёграф

1. Хвораст Іван Маркавіч // Беларуская энцыклапедыя : у 18 т. Мінск, 2002. Т. 17. С. 5.

2. Хворост Иван Маркович // Регионы Беларуси : энциклопедия : в 7 т. Минск, 2009. Т. 1, кн. 2. С. 441.

3. Иван Маркович Хворост // Республика Беларусь: энциклопедия : в 7 т.Минск, 2008. Т. 7. С. 409–410.

4. Хвораст Захвея Васілеўна / В. Д. Ліцьвінка. Хвораст Іван Маркавіч / М. А. Козенка // Беларускі фальклор : энцыклапедыя : у 2 т. Мінск, 2006. Т. 2. С. 691–692.

5. Хвораст Іван Маркавіч / В. М. Яшчанка // Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі : у 5 т. Мінск, 1987. Т. 5. С. 444.

6. Іван Маркавіч Хвораст // Памяць : гіст.-дакум. хроніка Пружанскага раёна. Мінск, 1992. С. 419.

7. Калеснік, У. Песні Захвеі : [Захвея Васілеўна Хвораст] / У. Калеснік, Л. Мухарынская // Памяць : гіст.-дакум. хроніка Пружанскага раёна. Мінск, 1992. С. 408.

8. Хворост, И. М. Белорусские танцы / Иван Маркович Хворост. Минск : Беларусь, 1977. – 150 с. : ил., ноты.

9. Хворост, И. М. Белорусские танцы / Иван Маркович Хворост. – Минск : Беларусь, 1974. – 96 с. : ил., ноты.

10. Хвораст Іван Маркавіч // Рупліўцы беларускага нацыянальнага адраджэння : грамадска-літаратурны даведнік / Іван Здановіч. Пружаны, 2003. С. 131–132.

11. Ліцьвінка, В. Д. Хвораст Захвея : [фалькларыст, збіральніца народных песень, маці І. М. Хвораста, цётка Р. Р. Шырмы] // Крыніца народнай мудрасці : з літаратурнай спадчыны / Васіль Ліцьвінка. Мінск, 2012. С. 348–350.

12. Дзяржаўная акадэмічная харавая капэла БССР імя Р. Р. Шырмы / Г. І. Цітовіч // Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі : у 5 т. Мінск, 1985. Т. 2. С. 310–311.

13. Ліс, М. Дзесяць тузінаў танцаў і вобразаў з фонду, створанага Хворастам / Марына Ліс, Таццяна Жук // Культура. 2012. 10 сакавіка (№ 10). С. 14.

14. Ліс, М. Жыццё ў танцы / Марына Ліс, Таццяна Жук // ЛіМ. 2012. 9 сакавіка (№ 10). С. 22.

15. Котаў, М. Адзін з першых : [творчы шлях танцоўшчыка, балетмайстра, збіральніка беларускага харэаграфічнага фальклору І. М. Хвораста] / Мікола Котаў // Голас Радзімы. 2002. 8–15 мая (№ 19/20). С. 8.