У чатырнаццаць гадоў У. Галубок упершыню трапіў на тэатральнае прадстаўленне і вырашыў стаць акцёрам. Уладаючы нястомнай энергіяй, ён вучыўся ўсяму, што толькі можна. Іграў на розных музычных інструментах у добраахвотным пажарным таварыстве, браў урокі жывапісу ў мінскіх мастакоў. У 1906 г. у газеце «Наша Ніва» былі апублікаваны яго першыя паэтычныя радкі і апавяданне «Апошняя сустрэча». Вялізны ўплыў аказала на яго творчасць Я. Купалы, Я. Коласа, М. Багданавіча.

Апавяданні, якія публікаваліся, ён стаў падпісваць пяшчотным імем «Галубак», так яно за ім і засталося. Стварыў чатыры дзесяткі п’ес з жыцця беларускага народа, сярод якіх меладрамы, камедыі, фарсы, вадэвілі. У 1913 г. у пецярбургскім выдавецтве А. Грыневіча выйшаў зборнік «Апавяданні» Уладзіслава Галубка.

Але маладога чалавека нястрымна вабіў тэатр. Восенню 1917 г. у Мінску ствараецца «Першае таварыства беларускай драмы і камедыі», куды У. І. Галубак і з’яўляецца з усёй сваёй сям’ёй і некалькімі сябрамі. Ён актыўна ўключаецца ў дзейнасць тэатра. Піша першыя тры п’есы і ставіць іх, пры гэтым яшчэ і па-мастацку афармляе.

У 1920 г. адкрыўся Беларускі дзяржаўны тэатр. У яго ўвайшла і ўся трупа У. І. Галубка, якая славілася пастаноўкамі вадэвіляў з музыкай і танцамі. У трупе рабіла свае першыя крокі на сцэне адна з славутых беларускіх актрыс С. Станюта; музычнай часткай кіраваў Н. Сакалоўскі — аўтар музыкi Дзяржаўнага гімна БССР; на скрыпцы іграў М. Лучанок, бацька кампазітара І. Лучанка.

У гэты час У. І. Галубку прапанавалі стварыць і ўзначаліць асобную трупу вандроўнага тэатра. Трупа была невялікая — некалькі сяброў, жонка Ядзвіга і тры дачкі, для якіх пісаліся дзіцячыя ролі. У. Іосіфавіч быў яркім выканаўцам драматычных і характарных роляў: Авечка («Суд»), Сурынта («Пан Сурынта»), Гусак («Дыктатура» Микитенко), Андрон («Мой сябар» Пагодзіна) і інш. Драматургічная, рэжысёрская і акцёрская творчасць У. І. Галубка з’яўляецца сувязным звяном паміж дарэвалюцыйным і савецкім беларускім тэатрам. Тэатр У. І. Галубка аб’ездзіў усю Беларусь, яго ведалі і любілі за зыркасць і самабытнасць, гумар і музыку, за сапраўды народны каларыт.

20 снежня 1928 г. У. Галубку было прысвоена званне народнага артыста Беларускай ССР. Ён стаў трэцім народным дзеячам, пасля народных паэтаў Я. Купалы і Я. Коласа, першым народным артыстам Беларусі.

У пачатку 1930-х у вышэйшых эшалонах улады ўзнікла адчуванне «галавакружэння ад поспехаў», што дыялектычна непазбежна прыводзіла да «узмацнення класавай барацьбы», а мастакі, як «адказныя палітработнікі», павінны былі быць на пярэднім краі. У 1933 г. Беларускі драматычны тэатр-3, які ў 1932 г. зрабілі аседлым і перадыслацыравалі ў Гомель, ставіць п’есу «Белая зброя», якая расказвала аб шкодніцкай дзейнасці «ворага народа» на адным з заводаў. У 1935 г. выходзіць апошняя п’еса У. І. Галубка «Рыкашэт».

У 1937 г. БДТ-3 быў расфарміраваны. У жніўня 1937 г. У. І. Галубок быў абвінавачаны ў нацыяналізме і арыштаваны. Пры вобыску забралі ўсе рукапісы, тэатральны рэквізіт, дэкарацыі, малюнкі. Пацярпела ўся яго сям’я. Дачку Багуславу адправілі ў калгас «перавыхоўвацца», малодшых сыноў выключылі з камсамола як дзяцей «ворага народа».

У. І. Галубок быў расстраляны 28 верасня 1937 г. Вярхоўным судом БССР пасмяротна рэабілітаваны 26 жніўня 1957 г.

Імем дзеяча названы вуліцы ў Мінску i Баранавічах. У Слуцкім Доме культуры працуе народны тэатр імя У. Галубка. На радзіме ў в. Лясная 26 жніўня 1990 г. адкрыты памятны знак, у мясцовай сярэдняй школе створаны музейны куток У. І. Галубка. У Мінску ў Траецкім прадмесці ў 1990 г. адкрыта «Гасцёўня Уладзіслава Галубка», філіял Дзяржаўнага музея гісторыі тэатральнай і музычнай культуры Беларусі. 8–10 снежня 1995 г. у Баранавічах праводзіўся рэспубліканскі фестываль аматарскіх тэатраў «Гасціны ў Галубка».

Матэрыял падрыхтаваны ў 2022 г. Баранавіцкай цэнтральнай раённай бібліятэкай імя Я. Чачота. Філіпава Яна Уладзіміраўна, бібліёграф

Творы У. І. Галубка

1. Выбраныя творы / Уладзіслаў Галубок ; [укл. і камент. К. Цвіркі ; прадмова А. Марціновіча ; навук. рэд. І. Саверчанка]. – Мінск : Беларуская навука, 2021. – 699 с., [4 л.] іл. – (Беларускі кнігазбор).
2. Маримоновы собаки ; Гроза ; Отвага ; Вода помогла ; Чужое вкуснее ; Ошибка ученого ; Образованная кобыла ; Дорогие лекарства : [потешные истории и анекдотические происшествия] / Владислав Голубок // Ладья сокровищ : произведения белорусских писателей XIX – начала XX века / [пер., сост., предисл., коммент. И. В. Саверченко]. Минск, 2015. С. 240–252.
3. Что с плеч, то в печь : [потешные истории и анекдотические происшествия. Содерж.: Маримоновы собаки; Вода помогла; Чужое вкусней; Образованная кобыла] / Владислав Голубок ; [вступ. ст. и пер. Ивана Саверченко] // Нёман. 2013. № 7. С. 100–105.
4. Расстраляная літаратура : творы беларускіх пісьменнікаў, загубленых карнымі органамі бальшавіцкай улады / уклад. : Л. Савік і інш.; прадм. А. Сідарэвіча ; камент. М. Скоблы, К. Цвіркі. – Мiнск : Кнiгазбор, 2008. – 692 с. – (Беларускi кнiгазбор). – Са зместу: У. Галубок. Сярмяжнік; Сын вёскі : апавяданне; Усё аб тым жа. С. 45–51.
5. Апошняе спатканне : вершы, апавяданні, п’есы : для сярэд. і ст. шк. узросту / Уладзiслаў Галубок. – Мiнск : Мастацкая лiтаратура, 2007. – 270 с. – (Бiблiятэка школьнiка).
6. Язэпавы сыны : апавяданне / Уладзіслаў Галубок // Спадчына. 2002. № 1. С. 137–140.
7. Пісаравы імяніны : [п’еса] / Уладзіслаў Галубок // Беларуская камедыя : [зборнiк]. Мiнск, 2000. С. 45–51.
8. Сярмяжнік ; Будучыня ; Беларуская марсельеза ; «Хачу мець зямельку і мру без работы...» : [вершы] / Уладзіслаў Галубок // Бібліятэка прапануе. 2000. № 1. С. 6.
9. Журавінка : [апавяданне] / Уладзіслаў Галубок // Голас Радзімы. 2000. 23 жніўня. С. 5.
10. П’есы XIX – пачатку XX ст. : для сярэд. і ст. шк. ўзросту / склад. Я. Саламевич. – Мiнск : БелЭн, 1998. – (Школьная бiблiятэка). – Са зместу: У. Галубок. На Купалле.
11. Уражэнні : (аб падарожжы ў «Социалистическую, Федеративную...») : [нататкі-успаміны пісьменніка, апублікаваныя ў газеце «Беларускі шлях» № 41–43, 1918] / Уладзіслаў Галубок // Першацвет. 1994. № 1. С. 100–107.
12. Навальніца ; Вясковыя астраномы ; Гонар ; Абмылка вучонага ; Сын вёскі ; Парабкі : [апавяданні] ; Чакайце, браце!.. : [вершы] / Уладзіслаў Галубок // На ўсходзе сонца : творы беларускіх пісьменнікаў пачатку ХХ ст. Мінск, 1989. С. 199–221.
13. Чакай, браце!.. ; Сярмяжнік ; Будучыня ; «Хачу мець зямельку і мру без работы…» ; Беларуская марсельеза : [вершы] / Уладзіслаў Галубок // Анталогія беларускай паэзіі : у 3 т. Мінск, 1993. Т. 1. С. 480–484.
14. Творы : драматургiя, паэзiя, проза, публiцыстыка / Уладзiслаў Галубок ; уклад., падрыхт. тэкстаў, уступ. арт. i камент. С. С. Лаўшука. – Мiнск : Мастацкая лiтаратура, 1983. – 607 с.
15. Пісаравы імяніны : [п’еса] / Уладзіслаў Галубок // Беларуская дакастрычніцкая драматургія. Мінск, 1978. С. 515–530.
16. П’есы : [Суд; Пісаравы імяніны; Ганка] / Уладзіслаў Галубок ; [пасляслоўе А. Атрошчанкі]. – Мінск : Беларусь, 1968. – 152 с.: іл. – (Б-ка беларускай драматургіі).

Аб жыцці і творчасці У. І. Галубка

1. Галубок (сапр. Голуб) Уладзіслаў Іосіфавіч / А. В. Сабалеўскі // Беларуская энцыклапедыя : у 18 т. Мінск, 1997. Т. 4. С. 472–473.
2. Галубок (сапр. Голуб) Уладзіслаў Іосіфавіч / А. В. Сабалеўскі // Культура Беларусі : энцыклапедыя : [у 6 т.]. Мінск, 2011. Т. 2. С. 488–489.
3. Галубок (сапр. Голуб) Уладзіслаў Іосіфавіч / А. В. Сабалеўскі // Тэатральная Беларусь : энціклапедыя : у 2 т. Мінск, 2002. Т. 1. С. 240–243.
4. Галубок Уладзіслаў / А. А. Майсейчык // Беларускія пісьменнікі : біябібліяграфічны слоўнік : у 6 т. Мінск, 1993. Т. 2. С. 97–100.
5. Галубок (сапр. Голуб) Уладзіслаў Іосіфавіч / А. В. Сабалеўскі // Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі : у 5 т. Мінск, 1985. Т. 2. С. 20–21.
6. Валахановіч, А. І. Уладзіслаў Галубок: першы народны артыст БССР / Анатоль Валахановіч. – Мінск : Харвест, 2013. – 64 с. – (100 выдатных дзеячаў беларускай культуры).
7. Атрошчанка, А. Уладзiслаў Галубок / Аляксей Атрошчанка. – Мінск : Навука i тэхнiка, 1969. – 146 с. : іл.
8. Адхiнуўшы заслону часу... : успамiны пра Уладзiслава Галубка / пад рэд. Л. Александроўскай, А. Звонака, У. Няфёда i iнш. ; склад. Г. Марук. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1979. – 128 с., іл.
9. Петухова, М. В. Інтэрмедыяльная прастора творчасці Уладзіслава Галубка / М. В. Петухова // Тэорыя літаратуры ў дыялогу еўрапейскіх культур. Мінск : Беларуская навука, 2018. С. 455–465.
10. Шніп, В. А. Балада Уладзіслава Галубка : балада / В. А. Шніп // Проза і паэзія агню : вершы, аповесць, эсэ / В. А. Шніп. Мінск : Мастацкая літаратура, 2010. С. 70.
11. Курков, И. Н. Театр белорусского Шекспира ; Забытая пьеса классика : [о пьесе В. Голубка «Пинская мадонна» (1927)] / И. Н. Курков // Брестчина: легенды, события, люди / И. Н. Курков. Минск, 2005. С. 213–219.
12. Марціновіч, А. Зерне ад зерня : гісторыя ў асобах : эсэ, нарысы : [узгадваецца У. Галубок] / А. Марцiновiч. – Мiнск : Юнацтва, 1996. – 366 с., іл.
13. Карабанава, Л. В. Драматургiя Уладзiслава Галубка / Любоў Васільеўна Карабанава ; рэд. В. В. Барысенка. – Мiнск : Навука i тэхнiка, 1982. – 127 с.
14. Сяродка, В. Праца на будучыню : [рецензия: Галубок, У. Выбраныя творы] / Виктар Сяродка // Полымя. 2021. № 6. С. 133–134.
15. Дранько-Майсюк, В. «...Душагуб беларускай сцэны» : Уладзіслаў Галубок і яго Муму / Васіль Дранько-Майсюк // Дзеяслоў. 2019. № 1. С. 205–211.
16. Шубіч, М. Па родных сцежках нашага Галубка / Міхаіл Шубіч // Заря. 2017. 1 июня. С. 18. (Дадатак: Народная трыбуна).
17. Міхаленя, І. У сваім часе і не толькі ў ім : [пра творчую спадчыну У. Галубка] / Ігар Міхаленя // Полымя. 2017. № 5. С. 106–125.
18. Бутовіч, Н. Ізноў на сцэне п’есы Галубка : [у аг. Лясная Баранавіцкага раёна ўшанавалі памяць Уладзіслава Галубка] / Надзея Бутовіч // Рэспубліка. 2017. 13 мая. С. 4.
19. Дубоўская, К. Прастора ілюзій : «Сцэнаграфія ў маштабах 1:25» / Ксенія Дубоўская // Мастацтва. 2014. № 3. С. 32–35.
20. Гарадніцкі, Я. Паэзія драматурга : [У. Галубка] / Яўген Гарадніцкі // Маладосць. 2012. № 7. С. 74–78.
21. Берасцень, С. Незабытны Галубок / Святлана Берасцень // Літаратура і мастацтва. 2012. 18 мая (№ 20). С. 1.
22. Врублеўская, Н. Яркі талент Уладзіслава Галубка / Н. Врублеўская // Наш край. Барановичи, 2012. 15 мая (№ 52). С. 1, 4.
23. Антановіч, К. Дом Галубка : штрыхі да партрэта / Кастусь Антановіч // Культура. 2012. 12 мая (№ 19). С. 14.
24. Рагаўцоў, В. Каламбуры ў п’есах Уладзіслава Галубка / В. Рагаўцоў // Роднае слова. 2012. № 5. С. 38–42.
25. Шумская, К. Быў такі Артыст / К. Шумская // Літаратура і мастацтва. 2011. 4 лістапада (№ 44). С. 19.
26. Глазов, В. Владислав Голубок из Барановичей был первым Народным артистом БССР / Владимир Глазов // Брестский курьер. 2011. № 3. С. 32.
27. Лаўшук, С. Паплечнік волатаў беларускай культуры / С. Лаўшук // Літаратура і мастацтва. 2007. 28 снежня (№ 52). С. 14.
28. Сабалеўскі, А. Тэатр Уладзіслава Галубка : [творчы лёс У. Галубка] / Анатоль Сабалеўскі // Роднае слова. 2007. № 5. С. 76–80.
29. Вабішчэвіч, В. Беларускі «Шэкспір» : [драматург У. Галубок] / В. Вабішчэвіч // Настаўнiцкая газета. 2007. 24 мая.
30. Макарцоў, М. Наш першы народны артыст : да 125-годдзя з дня нараджэння У. Галубка / Мiкалай Макарцоў // Культура. 2007. 19–25 мая. С. 14.
31. Зарэцкая, В. З кагорты першых : да 125-годдзя Уладзіслава Галубка / Вера Зарэцкая // Народная трыбуна. 2007. 12 мая. С. 10.
32. Вабішчэвіч, В. Сасна – наш верны спадарожнік : апавяданне «Як млынар спілаваў «Святую Ядвігу» У. Галубка / В. Вабішчэвіч // Роднае слова. 2004. № 1. С. 106.
33. Варэнiк, Ж. Часу не сцерцi фарбаў : [пра ўрачыстасць да 120-годдзя з дня нараджэння У. Галубка ў Баранавіцкай раённай бiблiятэцы] / Ж. Варэнiк // Наш край. Барановичи, 2002. 15 июня. С. 5.
34. Бур’ян, Б. Агністы шлейф чароўнага святла / Барыс Бур’ян // Літаратура і мастацтва. 2002. 14 чэрвеня (№ 23–24). С. 15.
35. Завадская, І. Яму не было замены… / Ірына Завадская // Роднае слова. 2002. № 5. С. 72–76.
36. Ціхановіч, В. Уладзіслаў Галубок – мастак / Вольга Ціхановіч // Беларуская мова і літаратура ў школе. 2002. № 5. С. 76–86.
37. Чыгір, Г. Вялікі перасмешнік : да 120-годдзя з дня нараджэння Уладзіслава Галубка / Г. Чыгрын // Народная газета. 2002. 17 мая (№ 105–106). С. 14.
38. Яскевич, С. Отыскать свою «папараць-кветку» не успел первый народный артист нашей республики : к 120-летию со дня рождения Владислава Голубка / Светлана Яскевич // Заря. 2002. 16 мая. С. 4.
39. Каткова, Л. Невядомыя дакументы сям’і Голуба / Л. Каткова // Культура. 2002. 11–17 мая (№ 18). С. 14.
40. Грынчанка, А.«Напісанае засталося, зробленае не забыта…» : [пра У. Галубка] / Аксана Грынчанка // Intex-press. Барановичи, 2002. 16 мая.C. 4.
41. Сакалова, І. Уладзіслаў Галубок : гадзіна беларускага мастацтва (для старэйшага школьнага ўзросту) / І. Сакалова // Бібліятэка прапануе. 2000. № 1. С. 4–6.