М. К. Агінскі атрымаў бліскучую адукацыю. Яго бацька, ваявода троцкі, мечнік ВКЛ Анджэй Агінскі (1740–1787), узяў для выхавання сына Жана Ралея, аднаго з лепшых рэпетытараў Еўропы, які перад тым займаўся выхаваннем будучага аўстрыйскага імператара Леапольда ІІ. Міхалу ўжо ў сямігадовым узросце выкладалі еўрапейскія мовы і розныя навукі – ад матэматыкі да палітычнай эканоміі. 

Фартэпіяннай ігры Міхал вучыўся ў прыдворнага музыканта Восіпа Казлоўскага, скрыпічнай – у Дж. Б. Віёці. Для фарміравання музыканта вялікае значэне мелі знаходжанні ў г. Слоніме – рэзідэнцыі яго дзядзі Міхала Казімежа Агінскага (1730–1800), дзе былі вялікі тэатр і капэла. Яго дзядзя быў не толькі дзяржаўным дзеячам і вайскоўцам, але і вялікім аматарам мастацтва, музыкі і паэзіі, іграў на некалькіх музычных інструментах, сачыняў оперы, паланезы, мазуркі, песні.

Палітычнай дзейнасцю М. К. Агінскі заняўся ў 1786 годзе, калі быў абраны дэпутатам на сойм Рэчы Паспалітай. Быў камісарам Скарбовай камісіі ВКЛ (1988), мечнікам вялікім літоўскім (1789–1793). У 1790–1791 гадах – пасол Рэчы Паспалітай у Галандыі, з 1791 года – на дыпламатычнай місіі ў Лондане. За мяжой меў магчымасць пазнаёміцца таксама з музычным жыццём. Быў знаёмы з Ф. І. Гайднам і В. А. Моцартам, браў урокі ў славутых выканаўцаў, слухаў Нікола Паганіні і іншых віртуозаў.

У 1791 годзе мусіў прысягнуць Кацярыне ІІ, каб захаваць свае маёнткі ва ўсходняй частцы сучаснай Беларусі. У 1793–1794 гадах – падскарбій (міністр фінансаў) Вялікага Княства Літоўскага.

Актыўна ўдзельнічаў у паўстанні Тадэвуша Касцюшкі на тэрыторыі Беларусі (1794). Увайшоў у Нацыянальны савет у якасці віленскага дэлегата і ў складзе аднаго з вайсковых фарміраванняў, створаных на яго ўласныя сродкі, змагаўся на баку паўстанцаў. Пасля заняцця рускімі Вільні, праз Галіцыю М. К. Агінскі выехаў у Аўстрыю, эмігрыраваў у Канстанцінопаль, дзе стаў актыўным дзеячам эміграцыі, затым пераехаў у Парыж, жыў у Вене, Венецыі. За ўдзел у паўстанні расійскія ўлады канфіскавалі яго маёнткі. Пасля аслаблення надзей на аднаўленне незалежнасці Польшчы і аб’яўленай амністыі пасля смерці Паўла І вярнуўся ў Расію.

З 1802 года М. К. Агінскі жыў у сваім маёнтку Залессе каля Смаргоні. Ён ажаніўся другі раз, займаўся гаспадаркай. Залессе пераўтварылася ў культурны цэнтр, жыццё якога поўнілася музычнымі падзеямі.

У 1810 годзе М. К. Агінскі пераехаў у Санкт-Пецярбург і стаў сенатарам Расійскай імперыі, атрымаў чын тайнага саветніка (генерал-лейтэнанта). У 1810–1812 гадах – давераная асоба імператара Аляксандра І, сустракаўся з ім часта, у тым ліку ў Вільні, Магілёве, Віцебску. У маі 1811 года прапанаваў таму праект стварэння Вялікага Княства Літоўскага на правах аўтаноміі ў складзе Расійскай імперыі, які быў адхілены.

Кампазітарскую дзейнасць М. К. Агінскі пачаў у 1790-я гады стварэннем шматлікіх маршаў і баявых песень, пашыраных сярод паўстанцаў 1794 года. У асноўным займаўся музыкай у залескі перыяд. У гэты час напісаны славуты паланез “Развітанне з Радзімай”, які стаў польскім нацыянальным гімнам. Галоўнае ў творчасці Міхала Агінскага – фартэпіянныя п’есы (перш-наперш паланезы, а таксама мазуркі, маршы, вальсы) і рамансы, адметныя славянскімі, асабліва польскімі, меладычнымі і рытмічнымі зваротамі, багаццем настрояў. Аўтар оперы “Зеліда і Валькур, або Банапарт у Каіры” на ўласнае лібрэта, 4-х тамоў мемуараў (выдадзены ў 1826–1827 гг. у Парыжы) , трактата “Лісты пра музыку” (1828).

У 1817 годзе пераехаў у Вільню. У 1822 годзе пакінуў радзіму, жыў у Італіі.

Міхал Клеафас Агінскі памёр 15 кастрычніка 1833 года ў Фларэнцыі.

Асоба кампазітара, рамантычныя абставіны яго жыцця, сувязі з Беларуссю прыцягваюць да Агінскага дзеячаў сучаснага беларускага мастацтва. У г. Маладзечна (тут быў маёнтак старажытнага роду Агінскіх) Мінскай вобласці каля музычнага каледа імя М. К. Агінскага 1 верасня 2001 года адкрыты помнік кампазітару і грамадска-палітычнаму дзеячу (скульптар Валерый Янушкевіч). 12 снежня 2013 года ў Маладзечне адбылася прэм’ера оперы кампазітара Алега Залётнева “Міхаіл Клеафас Агінскі. Невядомы партрэт”.

2015 год ЮНЕСКА абвясціла Годам М. К. Агінскага.

Матэрыял падрыхтаваны ў 2015 г. Брэсцкай абласной бiблiятэкай iмя М. Горкага. Сухапар Уладзiмiр Васiльевiч, гал. бiблiёграф аддзела краязнаўчай лiтаратуры i бiблiяграфii

1. Агінскі Міхал Клеафас // Культура Беларусі : энцыклапедыя. Мінск, 2010. Т. 1. С. 40–41.

2. Агінскі Міхал Клеафас // Мысліцелі і асветнікі Беларусі. Х–ХІХ стіагоддзі : энцыкл. даведнік. Мінск, 1995. С. 167–168.

3. Огиньский Михаил Клеофас // Музыкальная энциклопедия : в 6 т. Москва, 1976. Т. 3. С. 1082–1083.

4. Агінскі, М. К. Мемуары пра Польшчу і палякаў з 1788 да 1794 года // Міхал Клеафас Агінскі ; пер. з фр. Вольга Рамановіч ; камент. Аляксандра Пашкевіча // ARCHE – Пачатак. 2011. № 6. С. 461–722.

5. Агінскі, М. К. Мая біяграфія зь дзяцінства па 1788 г., эпоху, калі пачынаюцца мае мемуары / Міхал Клеафас Агінскі ; пер. Т. Кляшчонак і А. Рабцавай // Спадчына. 1998. № 5. С. 81–99; № 6. С. 226–237.

6. Грыцкевіч, А. Памятныя запіскі Міхаіла Клеофаса Агінскага Аляксандру І у 1811 годзе / Анатоль Грыцкевіч // Адраджэнне : гіст. альманах. Мінск, 1995. Вып. 1. С. 195–223.

7. Шмігельскіце-Стукене, Р. Нарысы палітычнай і дыпламатычнай дзейнасці Міхала Клеафаса Агінскага (ад Варшаўскага сойма 1786 г. да Гарадзенскага сойма 1793 г.) / Р. Шмігельскіце-Стукене // ARCHE – Пачатак. 2014. № 6. С. 229–267.

8. Верамейчык, С. Міхаіл Клеафас Агінскі. 1765–1833 : продкі, жыццё ў Залессі, нашчадкі (спроба храналогіі) / Сяргей Верамейчык. Мінск : Кавалер, 2008. 127 с.

9. Залуский, И. Ген Огинского / Иво Залуский ; пер. с англ. Минск : Четыре четверти, 2006. 239 с. : [8] л. фото.

10. Залуский, А. Время и музыка Михаила Клеофаса Огинского / Анджей Залуский ; вступ. ст. В. Счастного, А. Мальдиса ; послесл. Л. Анцух ; пер. с англ. В. Плютова. Минск : Четыре четверти, 1999. 190 с. : ил.

11. Цеханавецкі, А. Міхаіл Клеафас Агінскі і яго “Сядзіба музаў” у Слоніме / Анджэй Цеханавецкі ; пер. з ням. мовы У. Сакалоўскага ; навук. рэд. пер. і тэкст прадм. А. Мальдзіса. Мінск : Беларусь, 1993. 176 с. (Свет пра Беларусь).

12. Трэпет, Л. В. Там, дзе гучалі паланезы / Л. В. Трэпет. Мінск : Полымя, 1990. 34 с.

13. Бэлза, И. Ф. Михаил Клеофас Огиньский / Игорь Федорович Бэлза. 2 изд. Москва : Музыка, 1974. 127 с. : [9] л. ил.

14. Караткевіч, У. Песня Паўночных Афін : эсэ : [упершыню апублікавана ў 1965 г.] // Караткевіч, У. Збор твораў у васьмі тамах / Уладзімір Караткевіч. Мінск, 1991. Т. 8, кн. 2. С. 146–150.

15. Мальдис, А. И. Соотечественники : очерки о белорусах и уроженцах Беларуси, обогативших мировую культуру : [ХV–ХХ вв.] / Адам Мальдис. Минск : Звязда, 2013. 335 с. Из содерж.: Михал Клеофас Огиньский: мифы и реальность. С. 130–143.

16. Нікалаеў, М. Беларускі Пецярбург / Мікола Нікалаеў. Санкт-Пецярубрг : Агентсво «ВиТ-принт», 2009. 535 с. : іл. Са зместу: Міхал Клеафас Агінскі. С. 102.

17. Рубашевский, Ю. Эхо “Полонеза” под сводами Ватикана : [о работе брестского историка Л. М. Нестерчука в архивах Флоренции и Рима в поисках материалов для монографии об М. К. Огиньском] / Юрий Рубашевский // Вечерний Брест. 2014. 29 янв. С. 1, 16.

18. Михаил Клеофас Огинский / подгот. В. В. Ковалив // Пачатковае навучанне. 2014. № 3. С. 78–79.

19. Мальдис, А. Полонез Огинского: мифы и реальность / Адам Мальдис ; авториз. пер. с белорус. Идалии Кононец // Нёман. 2013. № 11. С. 217–222.

20. Берасцень, С. Агінскі. Разбурэнне стэрэатыпаў : [прэм’ера нацыянальнай оперы “Міхал Клеафас Агінскі. Невядомы партрэт” кампазітара Алега Залётнева] / Святлана Берасцень // ЛіМ. 2013. 13 снеж. (№ 49). С. 13.

21. Янушкевич, В. И. Памятник М. К. Огинскому. 2001. Бронза, гранит / Валерий Янушкевич // Сучасная беларуская скульптура. ХХІ стагоддзе. Мінск, 2012. С. 337.

22. Шумская, И. М. Роль творческого наследия М. Огинского и С. Монюшко в культурном пространстве Польши и Беларуси / И. М. Шумская // Веснік Брэсцкага універсітэта. Серыя 2. Гіст орыя. Эканоміка. Права. 2010. № 1. С. 57.

23. Верабей, А. Уладзімір Караткевіч і Міхаіл Клеафас Агінскі / А. Верабей // Роднае слова. 2010. № 8. С. 42–43.

24. Бунцэвіч, Н. Зборы Паўночных Афінаў / Н. Бунцэвіч // Культура. 2009. № 36. С. 20.

25. Трафілава, І. Таямніцы старажытнага архіва : [пра архіў М. К. Агінскага] / І. Трафілава // Беларусь. 2008. № 3. С. 32–33.

26. Зайкоўская, Д. Міхаіл Клеафас Агінскі: 240 гадоў з дня нараджэння / Д. Зайкоўская // Наша слова. 2005. 12 кастр. (№ 39). С. 8.

27. Дадзіёмава, В. У. Міхал Клеафас Агінскі // Дадзіёмава, В. У. Нарысы гісторыі музычнай культуры Беларусі / В. У. Дадзіёмава. Мінск, 2001. С. 88–103.

28. Немагай, С. Міхал Клеафас Агінскі і яго эпоха ў “Лістах пра музыку” / Святлана Немагай // Мастацтва. 1997. № 9. С. 12–16; № 10. С. 59–61; № 11. С. 56–59.